این شماره از هفته نامۀ «همشهری جوان» (شمارۀ ۱۲۶) یادداشتی داشت که به نظر من،اونایی که وبلاگ نویسی واسه شون جدی بوده و هست،به تر درک می کنن نویسندۀ این یادداشت (نفیسه مرشدزاده) به چه مطلبی اشاره می کنه و از چی حرف می زنه.
به نظرم یادداشت قابل تأملی اومد و این پست از چلوکتاب رو به ش اختصاص دادم. بعد از خوندن ش،با خودم فکر می کردم نباید وبلاگ مو(پیچک سر به هوا) محدود به یادداشت کنم. قالب ها و فرم های دیگه رو هم باید امتحان کرد و آب دیده شد. بعد ازین بیش تر وقت صرف می کنم تا معنا و محتوای مورد نظر مو تو قالب های متنوع تری مطرح کنم. و البته تا جایی که می تونم پخته و رسیده.
و فکر می کنم راست می گه خانم مرشدزاده که یادداشت نویسی کار خیلی آسونی یه. و تا دل تون بخواد آفت داره…
راستی وقتی دارید می خونیدش لابد حواس تون به بازی کلامی ای که خانم مرشدزاده به راه انداخته هست. یه بازی کلامی که تا آخر یادداشت همین طور جریان داره.
“۱- این یک یادداشت طولانی است درباره اینکه یادداشت چیز خوبی نیست؛درباره اینکه اگر می توانید
کمتر یادداشت بخوانید. اگر تناقض به نظرتان احمقانه است،می توانید دنبال نکنید.
۲- من فکر می کنم مصرف بی رویه «من فکر می کنم» در وبلاگ ها و یادداشت های مطبوعاتی ترافیک فکری درست کرده و آزارنده شده و نیاز به سهمیه بندی دارد. همان طور که به وضوح دارید می بینید،تناقض همین طور احمقانه تر می شود،ادامه ندهید.
۳- ما خیلی راحت می توانیم خودشیفتگی،حس جنجال طلبی،منفی بافی و تناقض های فکری و روحی مان را در سطرهای یادداشت پنهان کنیم و بدون اینکه بفهمید لای کلمات و جملات درست چیده شده،به خورد شما بدهیم؛ از انتشار ایدز خیلی راحت تر است و در دم می تواند شما را به اندازه خود ما آلوده کند. «کافه شرق» که پنجشنبه ها منتشر می شود (مجموعه ده ها یادداشت)،وبلاگ های خودتان و البته این یادداشت که الان دارید می خوانیدش نمونه بارزی برای این حرف هستند. پس همین جا به عقلتان رجوع کنید و خواندن این سطرها را رها کنید.
۴- یادداشت،یک سوئیت ۳۵ متری است با دیوارهای تنگ که فقط دنیای شما را خفه تر و محدود تر می کند. در این قالب نویسندگی،ما معمولاً ۳-۲نمونه مشاهده ای را جمع می زنیم و حکم صادر می کنیم؛ یک دیوار دیگر در کنار دیوارهای دیگری که در ذهنتان بود. ما به جهان یک چهارچوب و حکم کلی دیگر اضافه می کنیم و چون جهان ظرفیت محدودی برای حرف های کلی دارد که قبلاً پر شده،این حالت فوق اشباع در ذهن شما شوره می بندد و کریستال های بی فایده درست می کند. دقت می کنید که من همین الان یک حکم کلی دیگر صادر کردم که رفت روی بقیه و شوره بست. به روح خودتان دل بسوزانید و این دریچه های ورودی را ببندید.
۵- اگر هنوز هم اصرار دارید که پنجره های ذهنتان را به روی کلمات باز نگه دارید،لطفاً روی گزینه داستان و روایت کلیک کنید. داستان نویس خوب،جهان جدید می سازد؛ فضایی را می دهد سرِ خانه قبلی شما و متراژ ممکن برای زندگی را زیاد می کند؛ به جهان قبلی شما دیوارهای تازه تری اضافه نمی کند. یادداشت،حرف های درشت را عریان روی سر شما می ریزد اما داستان نویس ها مجبورند برای ساختن فضا انبوهی از جزئیات را به کار ببرند و خودتان می دانید که همیشه جزئیات اند که زندگی را تحمل پذیر می کنند. واقعاً چطور می توانید این قطعیت را در حرف هایی که دارم می زنم تحمل کنید،در حالی که خود من نظراتم در این چند روزه و چند ساله ده ها بار عوض شده و عکس همان عقیده ای را پیدا کرده ام که قبلاً داشته ام. واقعاً چطور می توانید ادامه بدهید؟
۶- ولی در داستان خوب آنها مجبور می شوند از درون آدم های داستانشان به بیرون نگاه کنند و این،حکم کردن و فتوا دادن های قطعی را یکهو سخت می کند. از درون آدم ها که به بیرون نگاه کنی،همه خطوط تیز قضاوت نرم می شوند. حتی اتفاقات بیرونی هم نمی توانند قطعی و تمام شده و جدا از بقیه کنش های جهان باشند چون جریان زندگی در هم تنیده است. داستان نویس خوب یاد می گیرد که همه چیز مثل خود سرنوشت بالا و پایین می رود و زیر و رو می شود و اعتمادی به اش نیست. داستان نویس ها به بافت زندگی نزدیک می شوند،جزو نقش و نگارهای خود بافت می شوند و یادداشت نویس ها با یکسری حرف سخت و عریان و کلی فقط روی بافت را شلوغ می کنند و جهان را از آنی که هست آشفته تر می کنند. چرا خودم خوابم نمی برد از این لالایی؟ چرا نمی روم به جای این اباطیل داستان خوبی بنویسم؟ خب،شما الان از نزدیک شاهد یکی دیگر از مهارت های ما یادداشت نویس ها هستید. ما خیلی آسان می توانیم حرف هایی بزنیم که اصلاً به آنها عمل نمی کنیم.
۷- پیش بردن یک داستان با طرح محکم و درست،مثل تمرینی زاهدانه،«خودشیفتگی» را نابود می کند چون هر جا که می خواهی بگذاری اش،ریتم روایت را خراب می کند و دستت رو می شود. مدام امتحان می کنی و نمی شود و جا نمی گیرد و در این بازی خودش آرام کمرنگ می شود. شاید من هم مثل همان بقیه از همین ریاضتش می ترسم که نمی روم سراغش. یادتان باشد که یادداشت خیلی آسان تر است.
می پرسید داستان خوب ایرانی؟ آه! یعنی فصلش کی می آید؟ “
